Τα ξημερώματα της 21ης Σεπτεμβρίου 2025, ώρα 01:00, φορτηγό αεροσκάφος Boeing 737-86N της El Al Israel Airlines, του εθνικού αερομεταφορέα του Ισραήλ, απογειώθηκε από το Ελευθέριος Βενιζέλος με προορισμό το Τελ Αβίβ.
Σύμφωνα με έγγραφα που είδε το Reporters United και το ιρλανδικό μέσο The Ditch, το ισραηλινό αεροσκάφος μετέφερε στο κύτος του φορτίο με προορισμό τις εγκαταστάσεις παραγωγής πυρομαχικών και στρατιωτικού εξοπλισμού της Elbit Systems, της μεγαλύτερης ιδιωτικής πολεμικής εταιρείας του Ισραήλ. Επρόκειτο για συσκευές ρύθμισης σήματος και αισθητήρες οπτικών ινών.
Το φορτίο έφυγε από την Ελλάδα πέντε μέρες μετά την ανακοίνωση της Ανεξάρτητης Διεθνούς Ερευνητικής Επιτροπής του ΟΗΕ, η οποία κατηγόρησε το Ισραήλ για διάπραξη γενοκτονίας κατά των Παλαιστινίων στη Λωρίδα της Γάζας.
Τελικός χρήστης: η πολεμική βιομηχανία του Ισραήλ
Αυτή δεν είναι η μοναδική περίπτωση μεταφοράς ισραηλινών φορτίων μέσω Ελλάδας προς το Ισραήλ. Άλλα έγγραφα, που επίσης εξέτασαν το Reporters United και το The Ditch, αποκαλύπτουν ακόμα μία μεταφορά υλικού με τελικό χρήστη τη βιομηχανία εξοπλισμών του Ισραήλ.
Πριν περίπου δύο μήνες, το πρωί της 21ης Ιουλίου, ώρα 08:57, το ίδιο αεροσκάφος με τον ίδιο κωδικό πτήσης (LY844) απογειώθηκε από το Ελευθέριος Βενιζέλος για το Τελ Αβίβ, μεταφέροντας μεταξύ άλλων κεραίες οχημάτων της Elbit, συνολικού βάρους 494 κιλών.
Στηρίξτε την ανεξάρτητη δημοσιογραφία του Reporters United εδώ.
Και στις δύο περιπτώσεις τα φορτία δεν ξεκίνησαν από την Αθήνα. Το πρώτο, με τις συσκευές ρύθμισης σήματος και τους αισθητήρες οπτικών ινών, κατασκευής της καναδικής Opsens Solutions, έφτασε στην Ελλάδα από το Μόντρεαλ του Καναδά, στις 19 Σεπτεμβρίου.
Το δεύτερο, με τις κεραίες οχημάτων, ήταν αποθηκευμένο στη Φινλανδία, περίπου οκτώ χιλιόμετρα από το αεροδρόμιο του Ελσίνκι. Από εκεί μεταφέρθηκε αεροπορικώς στη Λειψία της Γερμανίας και στις 11 Ιουλίου έφτασε στην Ελλάδα.
Για περίπου 10 μέρες το φορτίο της Elbit παρέμεινε στην Αθήνα εν αναμονή του ισραηλινού αεροσκάφους που θα το μετέφερε στο Τελ Αβίβ.
Παράδοση στο εργοστάσιο όπλων
Στα έγγραφα που εξετάσαμε δεν επισημαίνεται αν τα φορτία είναι στρατιωτικά ή διπλής χρήσης (dual use), δηλαδή αν έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιούνται τόσο για στρατιωτικούς όσο και για πολιτικούς σκοπούς.
Παρόλα αυτά, μια προσεκτική εξέταση των δεδομένων οδηγεί με βεβαιότητα στην εκτίμηση ότι τα φορτία αφορούν στρατιωτική χρήση.
1/ Αγοραστής είναι η μεγαλύτερη ιδιωτική πολεμική βιομηχανία του Ισραήλ και μια σημαντική προμηθεύτρια εξοπλιστικών του ισραηλινού στρατού.
2/ Η Elbit αναφέρει στις καταστάσεις της προς την αμερικανική κεφαλαιαγορά ότι η μόνη μη στρατιωτική της δραστηριότητα σχετίζεται με την «εμπορική αεροπορία». Το φορτίο με κεραίες οχημάτων εξ ορισμού δεν μπορεί να αφορά εμπορική αεροπορία.
3/ Η Elbit σημειώνει στην πιο πρόσφατη ετήσια οικονομική της έκθεση ότι, όσον αφορά τη δραστηριότητά της σε συστήματα εδάφους (αφού το φορτίο της 21ης Ιουλίου έχει να κάνει με οχήματα), παρέχει «προϊόντα για τεθωρακισμένα και άλλα στρατιωτικά οχήματα».
4/ Η Opsens Solutions, η εταιρεία που έστειλε τις συσκευές ρύθμισης σήματος και τους αισθητήρες οπτικών ινών στις 21 Σεπτεμβρίου, εντάσσει τα συγκεκριμένα προϊόντα της στον τομέα της αεροναυτικής.
5/ Η στρατιωτική φύση του εξοπλισμού της Opsens Solutions τεκμηριώνεται και από το τελικό σημείο προορισμού του. Σύμφωνα με τα έγγραφα που είδε το Reporters United, το φορτίο παραδόθηκε στην πόλη Ραμάτ Χασαρόν, όπου βρίσκονται οι βιομηχανικές εγκαταστάσεις παραγωγής στρατιωτικού εξοπλισμού της Elbit.
Σε τηλεδιάσκεψη για τα οικονομικά αποτελέσματα του πρώτου τριμήνου του 2024, η εταιρεία αναφέρει ότι η θυγατρική της ΙΜΙ διαθέτει εγκαταστάσεις παραγωγής πυρομαχικών στη Ραμάτ Χασαρόν. Σύμφωνα με την Elbit, η ΙΜΙ παράγει εκεί πυρομαχικά για χερσαίες, αεροπορικές και ναυτικές εφαρμογές, συστήματα κατευθυνόμενων πυραύλων και τεθωρακισμένα οχήματα.
Ποιος έδωσε την άδεια στην Ελλάδα; Οι αρμόδιοι υπουργοί σιωπούν
Σε περιπτώσεις μεταφοράς στρατιωτικού εξοπλισμού από την Ελλάδα προς άλλη χώρα, είναι απαραίτητη η άδεια της ελληνικής κυβέρνησης. Σύμφωνα με τη νομοθεσία (ν. 2168/1993), η διαμετακόμιση από μια χώρα σε άλλη μέσω Ελλάδας επιτρέπεται μετά από άδεια που εκδίδεται με απόφαση των υπουργών Εξωτερικών, Εθνικής Άμυνας, Οικονομικών και Προστασίας του Πολίτη.
Σε περιπτώσεις προϊόντων διπλής χρήσης ο ευρωπαϊκός νόμος (Κανονισμός ΕΕ 2021/821) δεν αναφέρει ρητά ότι απαιτείται άδεια διαμετακόμισης ακόμη κι αν τα τεχνικά χαρακτηριστικά των προϊόντων δείχνουν ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί για στρατιωτικούς σκοπούς.
Με αυτόν τον τρόπο η ευρωπαϊκή νομοθεσία επιτρέπει στα κράτη μέλη της ΕΕ να γίνονται κόμβος μεταφοράς προϊόντων διπλής χρήσης προς το Ισραήλ.
Σιγή ασυρμάτου από την κυβέρνηση και την Elbit
Στείλαμε ερωτήσεις στα υπουργεία Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών, αλλά και στον ίδιο τον πρωθυπουργό, σχετικά με τη μεταφορά των δύο φορτίων από την Αθήνα στο Ισραήλ. Μέχρι την ώρα της δημοσίευσης, δεν είχαμε λάβει απάντηση.
Ερωτήσεις απευθύναμε και στον τελικό αποδέκτη των δύο φορτίων, την Elbit, καθώς και στην εταιρεία που απέστειλε το φορτίο της 21ης Σεπτεμβρίου, την καναδική Opsens Solutions. Μέχρι την ώρα της δημοσίευσης, δεν είχαμε λάβει απάντηση.
Η βαθιά σχέση της Elbit με την κυβέρνηση Μητσοτάκη
Εδώ και χρόνια η Elbit έχει ισχυρή παρουσία στην Ελλάδα και, σύμφωνα με δηλώσεις των στελεχών της, στενή σχέση με την κυβέρνηση Μητσοτάκη.
Στην Elbit κατέληξε το 2021 μια από τις πιο δαπανηρές αναθέσεις του υπουργείου Άμυνας, ύψους 1,68 δισ. δολαρίων (περίπου 1,4 δισ. ευρώ): η λειτουργία του Διεθνούς Κέντρου Εκπαίδευσης στην Καλαμάτα.
Η σύμβαση μεταξύ των υπουργείων Άμυνας Ελλάδας και Ισραήλ, που υπογράφτηκε στις 16 Απριλίου 2021, προβλέπει ότι για τα επόμενα 20 χρόνια η Elbit θα παραδώσει στόλο εκπαιδευτικών αεροσκαφών, προσομοιωτές πτήσης και εκπαιδευτικά βοηθήματα, καθώς και την υλικοτεχνική υποστήριξη καθ’ όλη τη διάρκεια του προγράμματος.
«Είμαστε περισσότερο από ευπρόσδεκτοι εδώ [στην Ελλάδα], είναι σαν να είμαστε στη δική μας χώρα».
Ραμ Κιλ, εκτελεστικός αντιπρόεδρος Elbit Systems, Μάιος 2025
Σύμφωνα με ρεπορτάζ της Καθημερινής (6 Μαΐου 2025), «η Αθήνα έχει “κλειδώσει” πλέον την επιλογή της και όπως όλα δείχνουν προκρίνεται το ισραηλινό σύστημα Puls [της Elbit]. […] Οι δύο πλευρές βρίσκονται στο στάδιο της προετοιμασίας των σχετικών συμβάσεων».
Σε πιο πρόσφατο δημοσίευμά της (6 Σεπτεμβρίου 2025), η Καθημερινή σημειώνει πως «είναι πιθανές οι καθυστερήσεις στην προμήθεια εκτοξευτών πυραύλων τύπου Puls, καθώς η Αθήνα δεν θέλει να μετάσχει στην κατασκευή επιθετικών όπλων».
Τον τελευταίο χρόνο το υπουργείο Εθνικής Άμυνας έχει ανακοινώσει δύο συναντήσεις με εκπροσώπους της Elbit (στις 16 Σεπτεμβρίου 2025 και τις 29 Ιανουαρίου 2025), οι οποίες αφορούσαν την παρουσίαση πολεμικού εξοπλισμού της εταιρείας, όπως πυρομαχικών αρμάτων μάχης και συστημάτων διαχείρισης εναέριου χώρου μάχης (Aerial Battlespace Management – ABSM) αντίστοιχα.
«Δοκιμασμένη λύση»
Όπως έχει αποκαλύψει το Reporters United από τον περασμένο Μάιο, η κυβέρνηση Μητσοτάκη επέτρεψε στην Elbit να διαφημίσει στη διεθνή έκθεση εξοπλιστικών DEFEA, στην Αθήνα, οπλικά συστήματα που έχουν χρησιμοποιηθεί κατά τη διάρκεια πολεμικών επιχειρήσεων στη Γάζα.
Στο περιθώριο της DEFEA, o εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Elbit Ραν Κριλ υπενθύμισε «τη μακρόχρονη εμπειρία» που έχει η εταιρεία «από τη συμμετοχή της στην ελληνική αγορά». Ο κ. Κριλ έκανε λόγο για προώθηση προς την Ελλάδα μιας «δοκιμασμένης λύσης» εξοπλιστικών, υπονοώντας προφανώς τις δοκιμές στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη. «Είμαστε περισσότερο από ευπρόσδεκτοι εδώ, είναι σαν να είμαστε στη δική μας χώρα», κατέληξε.
LY844: Οι 110 πτήσεις Αθήνα – Τελ Αβίβ
Οι παραπάνω μεταφορές με φορτία της Elbit είναι μόνο δύο από τα 110 καταγεγραμμένα δρομολόγια της El Al Israel Airlines (με τον ίδιο κωδικό πτήσης LY844) τον τελευταίο χρόνο, σύμφωνα με τα ραντάρ των ιστοσελίδων παρακολούθησης εναέριου χώρου flightradar24 και AirNav Radar.
Δεν γνωρίζουμε τι μπορεί να μετέφεραν τα υπόλοιπα 108 δρομολόγια της πτήσης LY844, που συνδέουν την Αθήνα με το Τελ Αβίβ τουλάχιστον εννέα φορές τον μήνα.
