Την Κυριακή 15 Ιουνίου – δύο μέρες μετά την πρώτη επίθεση του Ισραήλ στο Ιράν – στις 12:16 το μεσημέρι, τα ραντάρ της ιστοσελίδας παρακολούθησης εναέριου χώρου ads-b exchange εντοπίζουν το ισραηλινό στρατιωτικό αεροσκάφος C-130J που αναχωρεί από τη στρατιωτική βάση Χατζόρ (Hatzor) στο Ισραήλ με προορισμό το αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος. 

Το μεταγωγικό αεροσκάφος με μοναδικό αριθμό νηολόγησης 4Χ665 ανήκει στην Ισραηλινή Πολεμική Αεροπορία (IAF: Israeli Air Force). 

Η αεροπορική βάση Χατζόρ βρίσκεται στο κεντρικό Ισραήλ, δίπλα στην πόλη Ασντόντ και περίπου 30 χιλιόμετρα από το βόρειο άκρο της Λωρίδας της Γάζας. Συνιστά κόμβο των επιχειρήσεων των Ισραηλινών Ενόπλων Δυνάμεων (IDF). 

Αποτελεί κέντρο του στόλου των ισραηλινών ντρόουν που χρησιμοποιούνται στη Γάζα, στεγάζει μέρη των αντιπυραυλικών συστημάτων «Σφενδόνα του Δαβίδ» («David’s Sling») και «Σιδηρούς Θόλος» («Iron Dome»)· εκεί εκπαιδεύονται οι ισραηλινοί πιλότοι στα F-15 και F-16, ενώ ήδη από το 2021 είναι η βάση του Κοινού Κέντρου Επιχειρήσεων (Combined Joint Operations Center – CJOC) ΗΠΑ – Ισραήλ. 

Βάσει στοιχείων που συλλέξαμε από τις ιστοσελίδες παρακολούθησης εναέριου χώρου Airnav Radar και ads-b.nl, μεταξύ 15 Ιουνίου και 24 Ιουνίου πραγματοποιήθηκαν συνολικά τουλάχιστον 15 πτήσεις (μετ’ επιστροφής) ισραηλινών στρατιωτικών αεροσκαφών μεταξύ Ελ. Βενιζέλου και Χατζόρ. Χρησιμοποιήθηκαν πέντε διαφορετικά αεροσκάφη της IAF, όλα τύπου C-130 και C-130J, με μοναδικούς αριθμούς νηολόγησης 4X663, 4X665, 4X667, 4X669 και 4XFBA. (Πρώτο το Documento είχε αναφερθεί σε πτήση Χατζόρ – Αθήνας που έλαβε χώρα στις 21 Ιουνίου.) 

Η πρώτη πτήση ισραηλινού στρατιωτικού αεροσκάφους από τη βάση του Χατζόρ στο αεροδρόμιο Βενιζέλος πραγματοποιήθηκε δύο μέρες μετά την επίθεση του Ισραήλ στο Ιράν, στις 13 Ιουνίου 2025. Από τις 15 Ιουνίου 2025 και μέχρι την τελευταία καταγεγραμμένη πτήση στις 24 Ιουνίου -δύο μέρες μετά την επίθεση των ΗΠΑ σε τρεις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις- πραγματοποιούνταν τουλάχιστον μία πτήση καθημερινά, φτάνοντας συνολικά τις 15 πτήσεις μετ’ επιστροφής.

(Νωρίτερα, στις 9 Μαΐου, είχε γίνει μία ακόμα τέτοια πτήση: Το C-130J του ισραηλινού στρατού πέταξε από τη στρατιωτική βάση Νεβατίμ του Ισραήλ προς την Αθήνα και επέστρεψε την ίδια μέρα στη βάση Χατζόρ.)

Το άγνωστο φορτίο

Το τι γυρεύουν τόσα αεροπλάνα του Ισραήλ στην Ελλάδα, τι ή ποιον μετέφεραν και γιατί προσγειώθηκαν στο Ελευθέριος Βενιζέλος και όχι σε κάποια στρατιωτική βάση παραμένει άγνωστο. Το υπουργείο Εθνικής Άμυνας και η ισραηλινή πρεσβεία στην Αθήνα δεν απάντησαν στα σχετικά ερωτήματά μας, ενώ η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας δήλωσε ότι δεν έχει αρμοδιότητα και μας παρέπεμψε στον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών, ο οποίος με τη σειρά του μας παρέπεμψε πίσω στις «αρμόδιες Κρατικές Αρχές Πολιτικής Αεροπορίας». 

Το C-130 Hercules της εταιρείας Lockheed Martin είναι ένα βαρύ μεταγωγικό αεροσκάφος με πολλαπλές δυνατότητες. Κατά την αμερικανική πολεμική αεροπορία, τα C-130 μπορούν να μεταφέρουν από υπερμεγέθη φορτία, συμπεριλαμβανομένων ελικοπτέρων και τεθωρακισμένων, μέχρι στρατιώτες και υλικό. To C-130J, δε, αποτελεί την πιο σύγχρονη εκδοχή της κατηγορίας του, με τεχνολογική αναβάθμιση και νέα ψηφιακά συστήματα. 

Ο συγκεκριμένος τύπος αεροσκάφους χρησιμοποιείται από την Ισραηλινή Πολεμική Αεροπορία σε πολλαπλές αποστολές και περιλαμβάνει «ανεφοδιασμό αεροπλάνων και ελικοπτέρων στον αέρα, εκκένωση, αερομεταφορά προσωπικού (μέγιστη χωρητικότητα περί τα 100 άτομα) και υλικού, παρατήρηση, εναέρια διοίκηση και έλεγχο, συλλογή πληροφοριών, πυρόσβεση, εντοπισμό δορυφόρων, παρατήρηση καιρού και έρευνα». 

Σύμφωνα με παλαιότερο ρεπορτάζ της Καθημερινής, τέτοια αεροσκάφη είχαν χρησιμοποιηθεί από το Ισραήλ για τη μεταφορά 5.000 εφέδρων στρατιωτών από την Ελλάδα προς διάφορες πόλεις του Ισραήλ, με 20 πτήσεις, τις μέρες μετά την επίθεση και τα εγκλήματα πολέμου της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023. 

Αντίστοιχο ισραηλινό αεροσκάφος καταγράφηκε να προσγειώνεται στο Ελευθέριος Βενιζέλος στις 26 Νοεμβρίου 2024, από Έλληνα planespotter (παρατηρητή αεροπλάνων).

Όπως είχε αποκαλύψει ο Άρης Χατζηστεφάνου στο infowar τον Οκτώβριο του 2024, ισραηλινές ιστοσελίδες διαφημίζουν το ξενοδοχείο Montana στο Καρπενήσι ως χώρο «retreat» (αναψυχής) για Ισραηλινούς στρατιώτες, αφότου επιστρέψουν από τις πολεμικές επιχειρήσεις στη Γάζα. 

Μόλις προχθές η εφημερίδα Jerusalem Post αποκάλυψε τη συντονισμένη επιχείρηση μεταφοράς του ισραηλινού στόλου πολιτικών αεροσκαφών σε Ελλάδα και Κύπρο που έλαβε χώρα λίγες ώρες πριν την ισραηλινή επίθεση στο Ιράν.

Μεθοδολογία: Πώς καταγράψαμε τις πτήσεις του ισραηλινού στρατού

Το πάρε – δώσε Αθήνας – Χατζόρ φαίνεται να είναι εγχείρημα διαρκείας και όχι μεμονωμένο γεγονός. Όπως καταγράφεται στον παρακάτω πίνακα, το πρώτο δρομολόγιο (IAF131 προς Αθήνα και IAF132 προς Χατζόρ) πραγματοποιήθηκε στις 9 Μαΐου. Έναν μήνα αργότερα, στις 15 Ιουνίου, ξεκίνησαν καθημερινά δρομολόγια, ενώ κάποιες μέρες έγιναν και διπλές πτήσεις σε πολύ κοντινές ώρες. Τα ισραηλινά αεροσκάφη προσγειώνονταν στην Αθήνα, όπου παρέμεναν μόνο μία με δύο ώρες και μετά αναχωρούσαν αμέσως προς το Χατζόρ.

Ένας από τους τρόπους καταγραφής και εντοπισμού των αεροσκαφών είναι το χαρακτηριστικό κλήσης αεροσκάφους (aircraft call sign), ένας μοναδικός κωδικός που αντιστοιχεί στην κάθε πτήση κάθε αεροσκάφους. 

Κάποιες πτήσεις δεν διέθεταν χαρακτηριστικό κλήσης (empty call sign). Για παράδειγμα, ξέρουμε ότι το αεροσκάφος 4X663 έφτασε στην Αθήνα στις 23 Ιουνίου, στις 19:19, με χαρακτηριστικό κλήσης IAF204. Σύμφωνα με το Airnav Radar, που χρησιμοποιεί αυτά τα χαρακτηριστικά για την ταυτοποίηση των αεροσκαφών, το συγκεκριμένο αεροπλάνο δεν γύρισε ποτέ στο Χατζόρ. Ψάχνοντας όμως στο ads-b.nl, που ειδικεύεται στις στρατιωτικές πτήσεις, είδαμε ότι το 4X663 προσγειώθηκε τελικά στο Χατζόρ στς 22:19, αλλά πέταξε με κενό χαρακτηριστικό κλήσης. 

Επιπλέον, το σήμα των αεροσκαφών, ένας δεύτερος τρόπος καταγραφής, διακόπτεται είτε κατά τη διάρκεια της διαδρομής είτε λίγο πριν την προσγείωση ή την απογείωση, υποδηλώνοντας ότι οι πιλότοι κλείνουν το σύστημα εντοπισμού. Αν συνδυαστούν τα κλειστά ραντάρ με την απουσία κωδικού πτήσης, τότε είναι πιθανό να έχουν υπάρξει μη εντοπίσιμες πτήσεις. 

Απ’ το Χατζόρ πετούν τα ντρόουν για τη Γάζα

Η βάση του Χατζόρ αποτελεί κύριο κόμβο των ισραηλινών επιχειρήσεων με ντρόουν και επιχειρησιακό ορμητήριο προς τη Γάζα.

Στο Χατζόρ έχουν βάση δύο μονάδες μη επανδρωμένων τηλεκατευθυνόμενων αεροσκαφών της IAF, η 144η Μοίρα «Φοίνικας», που χειρίζεται το ντρόουν Spark-Orbiter 4, και η 200η Μοίρα «RPA Division», που χειρίζεται το ντρόουν  Heron και, όπως λέει η ίδια η IAF, «συμμετέχει σχεδόν σε κάθε δραστηριότητα της Ισραηλινής Πολεμικής Αεροπορίας». 

Προηγούμενα μοντέλα ντρόουν, από τις σειρές Orbiter και Heron, έχουν αγοραστεί από την Ελλάδα (πηγές εδώ και εδώ). Σε προηγούμενο ρεπορτάζ του Reporters United είχαμε τεκμηριώσει πως τα ντρόουν Heron της κρατικής ισραηλινής εταιρείας Israel Aerospace Industries έχουν παίξει «κομβικό ρόλο» στον πόλεμο στη Γάζα, σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας Μποάζ Λεβί (Boaz Levy).  

Και τα δύο αυτά μη επανδρωμένα αεροσκάφη χρησιμοποιούνται στη Γάζα ήδη απ’ τον Νοέμβριο του 2023 (πηγή εδώ και εδώ). 

«Μόλις κατέβηκα από μια πτήση με τη Μοίρα 100, σε περιπολία πάνω από τη Λωρίδα της Γάζας (…) και παρακολούθησα μια επίθεση σε πραγματικό χρόνο», έλεγε ο υπουργός Άμυνας του Ισραήλ Γιοάβ Γκαλάντ τον Ιανουάριο του 2024, μετά από επίσκεψή του στο Χατζόρ. «Ο καπνός των τανκς, των κανονιών και των αεροσκαφών της Πολεμικής Αεροπορίας θα συνεχίσει να καλύπτει τον ουρανό της Λωρίδας της Γάζας μέχρι να πετύχουμε τους στόχους μας». 

Υπενθυμίζεται ότι εναντίον του Γκαλάντ έχει εκδοθεί ένταλμα σύλληψης από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και εγκλήματα πολέμου. 

Στο Χατζόρ είχε συναντηθεί στις 12 Απριλίου 2024 ο Γκαλάντ με τον διοικητή της Αμερικανικής Κεντρικής Διοίκησης (CENTCOM – Central Command) Μάικλ Έρικ Κουρίλα, για να συζητήσουν «την ετοιμότητα για μια ιρανική επίθεση εναντίον του Κράτους του Ισραήλ» και τη στενή συνεργασία των δύο χωρών σε τέτοιο ενδεχόμενο, σύμφωνα με τους Times of Israel.

Έξι μήνες αργότερα, και έπειτα από συνεχή ανταλλαγή πυρών μεταξύ Ισραήλ και Χεζμπολάχ, το Ισραήλ δολοφονεί τον αρχηγό της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα στις 27 Σεπτεμβρίου 2024 και εισβάλλει στον Λίβανο τρεις μέρες αργότερα. Η Χεζμπολάχ και το Ιράν απαντούν (πηγή εδώ και εδώ) με πυραυλικές επιθέσεις σε όλο το Ισραήλ, με έναν από τους κύριους στόχους τη βάση του Χατζόρ που, όπως παραδέχεται η IAF, έπαιξε κεντρικό ρόλο στα γεγονότα.